Przepuklina kręgosłupa, czyli wypadnięcie dysku
Operacja nie zawsze jest potrzebna!
Kiedy mówimy o powodującej silny ból pleców przepuklinie kręgosłupa, najczęściej mamy na myśli problemy zdrowotne związane z wypadnięciem dysku (krążka międzykręgowego). Stan ten najczęściej wynika z niezdrowego trybu życia. Przepuklinie kręgosłupa można i należy zapobiegać. A kiedy się pojawi, bezwzględnie należy zastosować leczenie przywracające równowagę w dotkniętym nią odcinku kręgosłupa. Najlepiej metodą biologiczną, np. Vitafonem – terapią wibroakustyczną, metodą, która działa zarówno profilaktycznie, jak i leczniczo na przepuklinę kręgosłupa, jest fonowanie.
Krążek międzykręgowy, potocznie zwany dyskiem, to sprężysta i elastyczna struktura, która znajduje się pomiędzy kostnymi trzonami kręgów. Jego zadaniem jest zapewnienie sprawności ruchowej kręgosłupa, a także amortyzacji, dzięki której struktury kręgosłupa i rdzenia kręgowego chronione są przed skutkami urazów, wstrząsów i drgań.
Krążek międzykręgowy (dysk) zbudowany jest z dwóch głównych elementów: pierścienia włóknistego, który otacza ze wszystkich stron położone w centrum jądro miażdżyste.
Czym jest przepuklina kręgosłupa (krążka międzykręgowego)?
O przepuklinie kręgosłupa (wypadnięciu dysku) mówimy, kiedy znajdujące się w centralnej części krążka jądro miażdżyste wydostaje się poza uszkodzony pierścień włóknisty. Dochodzi do tego, gdy pierścień włóknisty zostaje przerwany. Przez utworzoną wyrwę jądro miażdżyste uwypukla się poza obszar pierścienia włóknistego. Jeśli wystające poza pierścień włóknisty jądro miażdżyste zacznie naciskać na elementy znajdujące się w kanale rdzenia kręgowego, pojawia się ból pleców i kręgosłupa – nieraz bardzo silny. Mogą mu towarzyszyć inne objawy.
Wypadnięcie dysku – przyczyną najczęściej nadmierne przeciążenie kręgosłupa
Wypadnięcie dysku jest konsekwencją osłabienia pierścienia włóknistego, który otacza jądro miażdżyste. Przyczynami tego osłabienia – a w konsekwencji przepukliny kręgosłupa – mogą być:
- predyspozycje genetyczne, które warunkują szybsze zużywanie się dysków;
- palenie tytoniu – nikotyna i inne składniki dymu negatywnie wpływają na pracę układu krążenia, co pogarsza odżywienie i dotlenienie krążków międzykręgowych oraz usuwanie z nich toksyn;
- wiek;
- niedostateczna bądź nieregularna aktywność fizyczna;
- nadmierne przeciążenie kręgosłupa.
Współcześnie najczęstszym powodem osłabienia krążka międzykręgowego jest niezdrowy tryb życia – mała aktywność fizyczna i często towarzysząca jej nadwaga.
Od wypukliny do przepukliny kręgosłupa – krok po kroku
- Błędne koło osłabienia i obrzęków – początkowo, w wyniku działania czynników, o których mowa wyżej, pojawia się osłabienie dysku, które jest wstępem do rozwoju stanu patologicznego w kręgosłupie. Dzieje się tak, gdyż osłabione dyski nie utrzymują należycie fizjologicznego ułożenia kręgów i wskutek tego powstają długotrwałe napięcia mięśni, co prowadzi do ich przeciążenia i powstania bólu pleców. Powstanie tych nieprawidłowości przyspiesza słabość mięśni wynikająca z małej aktywności ruchowej. Z kolei przeciążenia, które powstają wskutek osłabienia dysków, powodują, że mięśnie szybko się męczą. Tworzy się błędne koło, gdyż ból zniechęca do ruchu, a to oznacza niedostatek wibracji, jakie powstają podczas pracy mięśni i w efekcie – gorsze krążenie oraz wynikające z tego gorsze dotlenienie i odżywienie tkanek, a także słabsze odprowadzanie z komórek szkodliwych metabolitów oraz toksyn. W wyniku gromadzenia się toksyn w komórkach powstają obrzęki, które dodatkowo utrudniają ruszanie się i – w konsekwencji – blokują powstawanie mikrowibracji, dzięki którym krew i limfa sprawnie krążą w ciele. Nadwątlone mięśnie nie utrzymują kręgosłupa w prawidłowym ułożeniu, a krążki międzykręgowe (również osłabione gorszym krążeniem) nie są na tyle sprężyste i mocne, aby skutecznie stawiać opór naciskającym nań z góry i dołu kręgom.
- Wypuklina dysku – na tym etapie nie dochodzi jeszcze do rozerwania pierścienia włóknistego. Jednak włókna tkanki tworzącej pierścień są na tyle słabe, że krążek międzykręgowy zostaje dosłownie ściśnięty pomiędzy sąsiadującymi z nim kręgami. Staje się wskutek tego bardziej płaski i szeroki. Nie mieszcząc się na przypisanej mu fizjologicznej powierzchni, tworzy charakterystyczne uwypuklenie poza powierzchnię kręgu – uogólnione bądź nasilone w określonym obszarze. Tak powstaje wypuklina dysku, która nie musi powodować dolegliwości bólowych, ale można ją zauważyć na zdjęciach wykonanych podczas rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej.
- Przepuklina krążka międzykręgowego – pojawia się, kiedy pierścień włóknisty dysku pęka i zostaje rozerwany. W tę wyrwę wciska się jądro miażdżyste, tworząc uwypuklenie, które może być:
- wąskopodstawne – kiedy obejmuje poniżej 25% obwodu dysku międzykręgowego;
- szerokopodstawne – gdy obejmuje 25–50% obwodu dysku.
Dlaczego przepuklina kręgosłupa boli?
W zależności od stopnia przemieszczenia się jądra miażdżystego i odczuwalnych dolegliwości, wyróżnia się trzy stopnie przepuklin kręgosłupa:
- protruzję – to łagodne uwypuklenie, które powstaje, kiedy w pierścieniu włóknistym pojawiło się wprawdzie pęknięcie, ale nie doszło do rozerwania tej struktury; jądro miażdżyste przemieszcza się do pęknięcia i tworzy jedynie uwypuklenie; kiedy nie uciska ono korzeni nerwowych, chory nie odczuwa bólu;
- ekstruzję – pierścień włóknisty ulega rozerwaniu, a jądro miażdżyste wydostaje się częściowo poza jego obszar; ponieważ zazwyczaj pierścień włóknisty pęka od strony kanału rdzeniowego, uwypuklenie wytworzone przez wyślizgujące się z pierścienia włóknistego jądro miażdżyste jest skierowane ku kanałowi rdzenia kręgowego, kiedy zaczyna uciskać na korzenie nerwowe – pojawia się ból;
- sekwestrację – część jądra miażdżystego ulega oderwaniu i przemieszcza się poza obrąb krążka międzykręgowego. Na tym etapie także pojawia się ból pleców.
Objawy przepukliny informują o miejscu uszkodzenia
Dolegliwości bólowe w przepuklinie kręgosłupa zależą od miejsca wypadnięcia dysku i miejsca, w którym jądro miażdżyste uciska na korzenie nerwowe. Poza bólem, wypadnięcie dysku może manifestować się też takimi symptomami, jak:
- niedowład lub paraliż kończyny dolnej (w tym opadająca stopa);
- zaburzenia czucia;
- nieprawidłowości w trzymaniu moczu i/lub stolca;
- zmniejszenie siły określonych mięśni i osłabienie ich odruchów;
- powikłania neurologiczne;
- mrowienie, drętwienie.
Pełne wyzwań profilaktyka i leczenie przepukliny kręgosłupa
Terapia zależy od stopnia zaawansowania przepukliny i objawów, jakie daje choroba. Celem leczenia jest przywrócenie biologicznej równowagi w obszarze kręgosłupa dotkniętym przepukliną.
Wykorzystuje się tu:
- odpoczynek;
- farmakoterapię – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz zastrzyki nadtwardówkowe;
- fizjoterapię z zastosowaniem odpowiednio dobranych ćwiczeń gimnastycznych i technik kinezyterapii, masaż określonych fragmentów kręgosłupa lub całego ciała, terapię kranio-sakralną, neuromobilizacje, hydroterapię i inne;
- terapię behawioralną przy przewlekłym bólu;
- zabiegi operacyjne – szczególnie, gdy przepuklinie towarzyszą paraliże, niedowłady czy zaburzenia funkcji zwieraczy.
Kluczem do sukcesu w leczeniu i zapobieganiu wypadaniu krążka międzykręgowego jest kompleksowe podejście do problemu, czyli:
- gruntowna zmiana trybu życia na zdrowszy, w tym większa dawka ruchu i precyzyjnie dobrane ćwiczenia fizyczne oraz redukcja nadwagi i zmiana sposobu reagowania na przewlekłe dolegliwości;
- edukacja na temat zagrożeń dla zdrowia kręgosłupa i krążków międzykręgowych;
- leczenie farmakologiczne skojarzone z operacyjnym i rehabilitacją fizjoterapeutyczną.
Fonowanie – profilaktyka wypadania dysku i leczenie bezoperacyjne w jednym
Fonowanie, czyli terapia wibroakustyczna urządzeniem Vitafon, to sposób na przywrócenie równowagi biologicznej obszaru dotkniętego przepukliną kręgosłupa oraz na profilaktykę wypadania dysku z wykorzystaniem naturalnych procesów, jakie zachodzą na poziomie komórkowym. Dzięki zastosowaniu tej metody do leczenia lub profilaktyki, do ciała mogą być doprowadzone mikrodrgania, które uruchamiają w komórkach procesy naprawcze i działające ochronnie na kręgosłup poprzez zapobieganie zjawisku zmęczenia krążków międzykręgowych. Wykorzystuje się tu fakt, że w ciele, w każdej sekundzie, w wyniku aktywności komórek podczas ruchu, powstają mikrodrgania, dzięki którym sprawnie krążą krew i limfa. Prawidłowe krążenie przekłada się na dobre odżywienie krążków międzykręgowych, które dzięki fonowaniu za pomocą urządzenia medycznego Vitafon zachowują swoją sprężystość i jędrność, lub odzyskują te cechy[1].
